يوفّر المسار ثنائي اللغة تربية حواريّة تهدف إلى التغلّب على كافّة الحواجز، الأفكار المسبقة، القلق والمخاوف. سرد قصّة مختلفة والعيش في تفاصيلها. قصّة لقاء إنساني، قصّة حوار، إصغاء واحترام. قصّة بيت، بيت تربوي يشجّع الفضول والاهتمام، ويزرع في أبناءه التعاطف والتضامن والمسؤوليّة الشخصيّة والجماعيّة. بيت يعزّز في طلابه الحصانة العاطفيّة، التفكير المنفتح والناقد، ويعزّز قدراتهم على العمل من أجل إصلاح ما يجب إصلاحه وتغيير ما يجب تغييره.
המסלול הדו-לשוני מציע חינוך לדיאלוג המבקש להתעלות מעל כל המחסומים, הדעות הקדומות, החששות והפחדים.
לספר סיפור שונה ולחיות אותו.
סיפור של מפגש אנושי, של שיח, הקשבה וכבוד.
סיפור של בית, בית חינוך שבו מעודדים סקרנות ועניין, מנביטים אכפתיות, אמפתיה וסולידריות ושותלים אחריות אישית וקבוצתית.
בית המבקש לפתח בתלמידיו חוסן רגשי, חשיבה גמישה וביקורתית והכרה ביכולת שלהם לפעול על-מנת לתקן את הנדרש תיקון ולשנות את הנדרש שינוי.
המסלול הדו-לשוני בחיפה הוא מסלול עירוני רשמי המהווה, יחד עם מוסדות חינוך נוספים של עמותת יד ביד, חלק מהחינוך הדו-לשוני, ערבי-יהודי, ההולך וצומח ברחבי המדינה. המסלול מהווה המשך ישיר לגנים הדו-לשוניים של יד ביד הפועלים בחיפה החל משנת 2012, וכיום הוא מכיל שש כיתות (א'-ו'), המתארחות כמסלול נפרד בביה"ס "חופית". העירייה, המכירה בחשיבותו של בי"ס עירוני בו ילמדו ילדים חיפאיים יהודים וערבים יחד בעברית ובערבית, פועלת למציאת והכשרת מבנה נפרד ומתאים לביה"ס הייחודי שלנו, אליו נעבור בהקדם.
المسار ثنائي اللغة في حيفا هو مسار عام رسمي والذي يعتبَر، مع سائر المؤسّسات التربويّة التابعة لجمعيّة يدًا بيد، جزءًا من التربية ثنائيّة اللغة، العربيّة-اليهوديّة، الآخذة بالنموّ في جميع أنحاء البلاد. انطلق المسار ثنائي اللغة قبل خمس سنوات من الروضات ثنائيّة اللغة التي تعمل في حيفا، ويشمل اليوم خمسة صفوف (الأوّل-الخامس) داخل مدرسة "حوفيت"، كمسار منفرد. بلديّة حيفا، والتي تعي أهميّة التربية ثنائيّة اللغة في المدينة، تعمل في هذه الأيام على إيجاد مكان ثابت للمؤسّسة التربويّة في المدينة وجعله مؤسسة مستقلّة بحدّ ذاتها، معترَف بها ورسميّة.
المصادر التي تستمدّ منها المؤسّسة التربويّة "يدًا
بيد في حيفا" قوّتها
המקורות מהם שואב בית החינוך "יד ביד חיפה" את ייעודו
كيف نقوم بذلكאיך עושים את זה؟
وظيفتنا كمربّيات ومربّين في المدرسة الابتدائيّة هي تطوير وتنمية الطلاب الذين يحبّون التعلّم، الذين يعرفون كيف يتعلّمون بشكل ذاتي والمستعدّين لاكتساب معرفة ومعلومات جديدة وقيّمة لهم ولكلّ المحيطين بهم.
خلال سيرورة التعلّم، يجب على الطلاب والطالبات أن يشاركوا في خلق نواتج تعكس المعرفة، المهارات والفهم الذي اكتسبوه. نحن نؤمن أنّه من خلال هذا الأسلوب يكون التحفيز للتعلّم داخليًا ويحافظ على بهجة التعلّم.
תפקידנו כמחנכות ומחנכים בבית הספר היסודי היא לפתח תלמידים שאוהבים ללמוד, יודעים ללמוד באופן עצמאי ומסוגלים ליצור ידע חדש ובעל ערך עבורם ועבור הסובבים אותם. לאורך תהליך הלמידה נדרשים התלמידים והתלמידות להיות מעורבים וליצור תוצרים שיביאו לידי ביטוי את הידע, המיומנויות וההבנה שרכשו. אנו מאמינות כי בדרך זו ההנעה ללמידה היא פנימית וחדוות הלמידה נשמרת.
קראו עוד על التعلم القائم على المشاريع למידה מבוססת פרוייקטים
ללמוד לדעת (ללמוד)
نتعلّم أن نعرف (نتعلّم)
בחינוך העמלני-יצירתי מוזמנים הילדים להביא לידי ביטוי את הדמיון והיצירתיות שלהם ולבטא אותם באמצעות גופם (ולא רק ראשם), תוך שימוש בחומרים שונים ומגוונים. אבן יסוד זו מחזקת יסודות של ביטוי עצמי, בחירה אישית ופיתוח אינטליגנציות שונות מתוך כבוד ומתן ערך שווה ליכולות השונות של הילדים.
في التربية المجتهدة-الإبداعيّة، يحتاج الأولاد إلى إبراز خيالهم وإبداعهم وأن يعبّروا عنهما من خلال جسدهم (وليس فقط رؤوسهم) واستخدام المواد المختلفة والمتنوّعة. هذا الحجر يعزّز أسس التعبير الذاتي، الاختيار الذاتي وتطوير مستويات الذكاء المختلفة من خلال الاحترام وإعطاء قيمة متساوية للقدرات المتفاوتة لدى الطلاب.
.
نتعلّم أن نفعل
ללמוד לעשות
نتعلّم أن نعيش سويًا
ללמוד לחיות יחד
בבית החינוך שלנו אנו לומדים לחיות ביחד בשלושה מעגלים: ילדים-ילדים; ילדים-מבוגרים; מבוגרים-מבוגרים.
יום יום נפגשים בבית הספר ילדים וילדות, ערבים ויהודים, ולומדים לחיות ביחד: להביע את דעתם, להקשיב, לכבד דעות שונות ולפתור סכסוכים בדיאלוג.
في مؤسّستنا التربويّة، نتعلّم أن نعيش سويًا في ثلاث دوائر: اولاد-أولاد، أولاد-بالغين، بالغين-بالغين.
يلتقي في المدرسة يوميًا أولاد وبنات، عرب ويهود، ويتعلّمون أن يعيشوا سويًا: أن يعبّروا عن آرائهم، أن يصغوا، أن يحترموا الآراء المختلفة وأن يحلّوا الخلافات من خلال الحوار والتفاهم.
العلاقة الشخصيّة، الدافئة والداعمة هي الأساس للإحساس بالثقة بالنفس لدى الولد، وتمكّنه من التجرّؤ على النظر إلى ذاته وبحث نفسه والعالم من حوله.
نقوم بذلك من خلال نموذج توجيه. لكلّ ولد وبنت يوجد أسلوب توجيه خاص، يخلق علاقة شخصيّة وطيدة مع الطالب/ة خلال فترة الدراسة، يتيح المجال للتعرّف على أهله وزيارة بيتهم ولإجراء محادثات معه بشكل دائم، ويعتبَر بمثابة عنوان شخصي له يمكنه التوجّه إليه دائمًا في إطار المدرسة.
הקשר האישי, החם והתומך הוא הבסיס לתחושת הביטחון העצמי של הילד המאפשרת לו להעז לחקור את עצמו ואת העולם סביבו.
אנו עושות זאת בעזרת מודל חונכות. לכל ילד וילדה ישנה חונכת היוצרת קשר אישי בלתי אמצעי עם התלמיד/ה לאורך תקופה, מכירה את הוריו, מבקרת בביתו, מקיימת איתו שיחות קבועות, ומהווה עבורו כתובת אישית, קרובה וזמינה בתוך מסגרת בית הספר.
ללמוד להיות
نتعلّم أن نكون
التعلم القائم على المشاريع הצוות שלנו
أعضاء الطاقم التربوي في المسار ثنائي اللغة هم من مجالات مختلفة ومتنوّعة، ممّا يساهم في الثروة البشريّة ومتعدّدة الثقافات في المسار ثنائي اللغة. يختار مختصّو ومختصّات التربية العمل في مجال التربية العربيّة-اليهوديّة المشتركة من منطلق الإيمان بهذه التربية والتعاطف مع المفاهيم التربويّة والقيم التي ترتكز عليها، ويعملون بتفانٍ وإخلاص من أجل تطبيقها وتطويرها. يتعامل أعضاء الطاقم مع التعلّم على أنّه قيمة بحدّ ذاته، لذلك يسعى للتعلّم والتطوّر على المستوى المهني والشخصي طيلة الوقت. يجري الطاقم استكمالات دراسيّة حول الأساليب البيداغوغيّة المختلفة التي تتلاءَم مع مسيرتنا، كما ويشارك في لقاءات الحوار ويعمل على تطوير مواد ومضامين ومساقات تتلاءَم مع أسلوب تربيتنا المميّز.
يحترم أعضاء الطاقم صفات ومميّزات كلّ ولد وبنت، ويعمل من أجل خلق حيّز تربوي يتيح المجال لكلّ منهم للتطوّر بوتيرة ملائمة وإبراز قدراته الخاصّة.
אנשי הצוות החינוכי של המסלול הדו-לשוני מגיעים מעולמות שונים ומגוונים והדבר תורם לעושר האנושי והרב-תרבותי של המסלול הדו-לשוני. נשות ואנשי חינוך אלו בוחרות לעבוד בחינוך הערבי-יהודי המשותף מתוך אמונה בחינוך זה והזדהות עם התפיסות החינוכיות והערכים שעומדים ביסודו, והם פועלים במסירות רבה למימושו ולשיפורו. אנשי ונשות הצוות רואות בלמידה ערך בפני עצמו ולכן שואפות ללמוד ולהתפתח באופן מקצועי ובאופן אישי כל העת. הן משתלמות בגישות פדגוגיות יישומיות שונות התואמות את דרכנו, משתתפות במפגשי דיאלוג ואף מפתחות חומרי תוכן וקורסים המתאימים לחינוך הייחודי שלנו.
נשות ואנשי הצוות מכבדות את הייחודיות של כל ילד וילדה ופועלות ליצירת מרחב חינוכי שייאפשר לכל אחד מהם להתפתח בקצב המתאים לו ולהביא לידי ביטוי ולממש את הייחודיות שלו.
חינוך בלב הקהילה
التربية في مركز المجتمع المحلي
המסלול הדו-לשוני בחיפה פועל בליבה של קהילת "יד ביד חיפה", קהילה של משפחות ערביות ויהודיות המממשות חיי חברה ותרבות משותפים ופלורליסטיים בעיר, המאפשרים לערבים ויהודים לחיות יחדיו בשוויון ובכבוד הדדי.
משפחות אלו מחנכות את בנותיהם ובניהם מגיל צעיר במשותף, תוך יישום ערכים של כבוד הדדי, קבלת האחר, פיתוח היכולות החברתיות והדיאלוג כפתרון לקונפליקטים, יחד עם פיתוח החוזקות האישיות של כל ילד וילדה, עידוד לסקרנות, חשיבה ועשייה יצירתיות וחופשיות.
הורי הקהילה תורמים באופן פעיל לעשייה החינוכית במסלול הדו-לשוני ומהווים דוגמא לחיים משותפים עבור הילדים והצוות החינוכי.
يعمل المسار ثنائي اللغة في حيفا في جوهر المجتمع المحلّي في "يدًا بيد حيفا"، وهو مجتمع مكوّن من عائلات عربيّة ويهوديّة تعيش حياة اجتماعيّة وثقافيّة مشتركة وتعدّديّة في المدينة، ممّا يتيح المجال للعرب واليهود للعيش معًا بمساواة واحترام متبادل.
هذه العائلات تربّي أبناءها وبناتها منذ صغرهم على الشراكة، وتطبّق قيم الاحترام المتبادل، تقبّل الآخر، تطوير القدرات الاجتماعيّة والحوار كحلّ للخلافات والنزاعات، وذلك إلى جانب تطوير السمات القويّة الشخصيّة لدى كلّ ولد وبنت، تعزيز الفضول، التفكير والعمل الخلّاق والحرّ.
يساهم أهالي المجتمع المحلّي بشكل فعّال في العمل التربوي في المسار ثنائي اللغة، ويعتبَرون قدوة للحياة المشتركة بالنسبة للأولاد والطاقم التربوي.
גישת החינוך ההומניסטי השמה במרכז את הילד, את צרכיו ואת האתגר לקדם ולפתח את יכולותיו מתוך קשב והתאמה לשוני והייחודיות של כל ילד וילדה, היא חלק מהותי מהחינוך הדו-לשוני. ההכרה של כל ילד/ה בערך עצמו, במקומו בעולם ובחברה, היא הבסיס ליכולתו להפנים ערכים וכלים שיאפשרו לו להיות שותף לחברה משותפת, שוויונית וצודקת של יהודים וערבים. היכולת לקבל את האחר ולבנות איתו שותפות עוברת דרך היכולת של האדם, הילד והבוגר כאחד, לקבל את עצמו, להיות מודע לעצמו ובטוח בערך עצמו.
نهج التربية الإنسانيّة الذي يرى نصب أعينه الأولاد واحتياجاتهم، ويواجه التحدّيات في تطوير قدراتهم من خلال الإصغاء الملائمة اللغويّة وفقًا لمميّزات كلّ ولد وبنت، هو جزء جوهري في التربية ثنائيّة اللغة. إدراك كلّ ولد/بنت لقيمة نفسه، مكانه في العالم والمجتمع، هو الأساس لقدرته على فهم القيم والأدوات التي تتيح له المجال لأن يكون شريكًا في المجتمع المشترك، المتساوي والمنصف لليهود والعرب على حدّ سواء. القدرة على تقبّل الآخر وبناء شراكة معه تنتقل عبر قدرة الإنسان، الصغير والكبير، على تقبّل نفسه وإدراكه لنفسه وثقته لقيمة نفسه.
מהו חינוך הומניסטי التربية الإنسانيّة؟
ما هو الأطار متعدد الحضارات מהי מסגרת רב תרבותית ؟
تعدّد الثقافات عبارة عن إطار ومضمون يتيح المجال لتحقيق قيمنا ومبادئنا التربويّة. الجدول السنوي متعدّد الثقافات، والذي يعتبَر بمثابة إطار ومكان متساوٍ لأعياد الطوائف الثلاث - اليهود، المسلمين والمسيحيّين، هو أساس جوهري في بناء إطار مشترك ومتساوٍ. يتمّ تحديد عطلنا السنويّة وفقًا للجدول السنوي الخاص بنا، كما وأنّ بعض المضامين التعليميّة منبثقة منه. في المجالات التعليميّة المختلفة، مثلًا ثقافة موروث الأديان، الأعمال الأدبيّة، التاريخ، الموسيقى وغيرها، تعتمد مضاميننا التعليميّة على مناهج دراسيّة خاصّة تمّ تطويرها في "جمعيّة يدًا بيد" ودمجها في مناهج وزارة التربية والتعليم. في بعض المجالات، هناك اعتراف بالمنهاج الخاص بالإطار ثنائي اللغة، وفي البعض الآخر تتمّ ملاءَمة المنهاج بشكل جزئي مع الامتثال لأهداف وزارة التربية والتعليم بشكل منفرد (ملاءَم لأهداف الوزارة للتربية اليهوديّة / العربيّة).
רב-תרבותיות היא מסגרת ותוכן המאפשרת לממש את הערכים והעקרונות החינוכיים שלנו. לוח שנה רב-תרבותי, המהווה מסגרת הנותנת מקום שווה לחגי שלושת הדתות – יהודים, מוסלמים ונוצרים, הוא בסיס מהותי בבניית מסגרת משותפת שוויונית. החופשות השנתיות שלנו נקבעות בהתאם ללוח השנה הייחודי לנו וחלק מתכני הלימוד נגזרים ממנו. בתחומי דעת שונים, כמו למשל תרבות הדתות ומורשת, יצירות הספרות, היסטוריה, מוזיקה ועוד, תכני הלימוד שלנו מבוססים על תכניות לימוד ייחודיות שפותחו ב"עמותת יד ביד" ונארגו לתוך תכניות משרד החינוך. בחלק מהתחומים יש הכרה בתוכנית הייחודית של המסגרות הדו-לשוניות, ובחלק מהתחומים התוכנית מותאמת בצורה חלקית, תוך עמידה ביעדי משרד החינוך הנפרד (מותאם ליעדי המשרד לחינוך היהודי / הערבי).
מהי פדגוגיה דו לשונית ما هي التربية ثنائية اللغة ؟
التربية بكلتا اللغتين معًا تطوّر القدرة على تعلّم اللغتين، ليس من حيث المهارات العمليّة فحسب، بل كسيرورة متواصلة تخلق حيّزًا من الحوار المبني على المساواة واختلاف الثقافات في آن واحد. التربية ثنائيّة اللغة تعلّم كلّ طرف من الأطراف، من خلال الحوار، لغة الطرف الآخر (كأداة)، وتشجّع على الحوار المتبادل بين العرب واليهود (التواصل، التعارف)، ممّا يثري الحوار الشخصي والاجتماعي ويشكّل قاعدة للقاء متساوٍ ومركّب. التخلّص من الأفكار المسبقة وخلق مجتمع مشترك للأولاد من منطلق المخالطة والحوار المتساوي، هو واقع يمكن تطبيقه برأينا فقط في حيّز يفسح مكانًا متساويًا لكلتا اللغتين.
החינוך בשתי השפות יחדיו מפתח בקרב השותפים בו את למידת שתי השפות, לא רק כמיומנות פרקטית אלא כתהליך היוצר מרחב שיח דיאלוגי המבוסס על שוויון ושוֹנוּת תרבותית בו זמנית. חינוך דו-לשוני מלמד כל אחד מן הצדדים בדיאלוג את השפה של הצד האחר (ככלי) ומעודד שיחה הדדית בין ערבים ליהודים (תקשורת, היכרות), שמעשירה את השיח האישי והחברתי ומהווה בסיס למפגש שוויוני ומורכב. פירוק דעות קדומות ויצירת חברת ילדים משותפת מתוך מגע ושיח שוויוני היא מציאות שיכולה להתקיים לדעתנו רק במרחב בו יהיה מקום שווה לשתי השפות.
التعلم القائم على المشاريع מהי למידה מבוססת פרויקטים؟
למידה מבוססת פרויקטים היא דרך הוראה-למידה מבוססת על שוויון, שותפות ומעורבות גדולה של התלמידים בקהילה ולכן היא אומצה בחיפה כדרך הלמידה העיקרית. דרך למידה זו משלבת בין חשיבה ועשייה ומאפשרת לכל תלמיד ותלמידה להביא לידי ביטוי את הכישורים והיכולות שלו, כדי ליצור ידע חדש. התלמידים והתלמידות חוקרים את העולם שסביבם בקבוצות, מפתחים את היכולות הבינאישיות שלהם ונדרשים לבנות תוצר שיהיה בעל ערך לקהילה בה הם חיים. אנו מאמינים שבאופן הזה הופכת הלמידה להתנסות משמעותית ובעלת ערך עבור הלומדים
التعلم القائم على المشاريع هو طريقة تدريس وتعلم تستند على المساواة، والشراكة والمشاركة العالية من قبل التلاميذ في المجتمع، ولذلك تم تبنيه في حيفا كنهج تعلم أساسي. يدمج نهج التعلم هذا بين التفكير والعمل ويتيح لكل تلميذة وتلميذ التعبير عن مهاراتهم وقدراتهم من أجل خلق معرفة جديدة. يعمل التلاميذ والتلميذات على دراسة العالم المحيط بهم ضمن مجموعات، ويطورون قدراتهم الشخصية، ويُطلب منهم بناء منتج ذا قيمة للمجتمع الذي يعيشون فيه. نحن نؤمن أن وفق هذه النهج يتحول التعلم إلى اختبار ذا مغزى وذا قيمة بالنسبة للمتعلمين.